نقش آسیای میانه در رونق جاده ابریشم در دوره باستان

آسیای مرکزی (آسیای میانه، ورارود یا ماوراءالنهر) همواره در طول تاریخ و از جمله در دوران باستان نقش مهمی در انتقال اقوام و فرهنگهای مختلف داشته است. این سرزمین غنی با توجه به موقعیت خود به عنوان حد فاصل بین تمدن های دوران باستان، همواره شاهد ظهور و سقوط تمدنهایی بوده که هریک به نوبه خود مدتی در این سرزمین حاکم شده اثر گذاشته و اثر پذیرفته اند. موقعیت این سرزمین باعث ایجاد شبکه ای از راه ها شد که بعدها به عنوان جاده ابریشم نامیده شد که اصلیترین جاده تجاری در دوران باستان بود. این جاده با وجود فشارهای گوناگون، استعداد فراوانی در انتقال فرهنگ و انگیزه تولید ثروت داشت ورشد تمدنها را به ارمغان آورد. قدرتهای این منطقه در ساختن تمدن های دوره باستان نقش به سزایی داشتند. فرمانروایان مقتدر با تامین امنیت منطقه باعث تردد بیشتر اطباء، علما، دانشمندان و صنعت گران می شدند که خود باعث دگرگونی فرهنگی می شد. طبیعی است که فرهنگ مردم بلاد اطراف این جاده به کاروانیان، منتقل و از طریق آنها پراکنده شده باشد. تسلط حکومتهای ایرانی و چینی و قبایل صحراگرد بر این ناحیه عامل تاثیرگذاری بر رونق ارتباطات سیاسی و اقتصادی بین شرق وغرب بوده است. تاریخ این جاده، خود نوعی تاریخ تمدن است و در واقع بیشتر تمدنهای بشری در مسیراین جاده شکوفا شده است. لذا هیچ مقطعی از تاریخ جهان متمدن را نمی توان یافت که به گونه ای با راه های ابریشم مرتبط نبوده باشد. کلید وا‍ژه ها: آریائی، هند و اروپائی، هند و ایرانی، جاده ابریشم، آسیای مرکزی